روغن گیربکس ماشین – آشنایی با انواع و کار روغن دنده

روغن گیربکس ماشین یکی از چهار روغن اصلی خودرو است که برای عملکرد صحیح جعبه دنده مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر خودرو برای روانکاری قطعات بخش‌های مختلف نیاز به روغن کاری دارد. در کنار روغن موتور و روغن ترمز که شاید آشنایی بیشتری نسبت به آن‌ها وجود داشته باشد، روغنی نظیر روغن گیربکس کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. به این ترتیب سوالاتی نظیر روغن دنده چیست؟ یا روغن دنده چه کاربردی دارد؟ بسیار شایع و پرتکرار می‌باشد. در این بخش از ایران آی ال او قصد داریم شما را با روغنی که در گیربکس استفاده می‌شود، بیشتر آشنا کنیم.

روغن ماشین گیربکس چیست و چه کاربردی دارد؟

روغن گیربکس ماشین که با نام‌هایی نظیر “روغن دنده” یا “واسکازین” نیز شناخته می‌شود، سیالی قرمز رنگ است که جهت روانکاری قطعات متحرک داخل جعبه دنده مورد استفاده قرار می‌گیرد. واسکازین وظیفه دارد میان چرخ دنده‌های موجود در سیستم جعبه دنده نفوذ کرده و عملیات روانکاری و کاهش اصطکاک را انجام دهد. جالب است بدانید روغن جعبه دنده مشابه روغن ترمز با استاندارد API و ویسکوزیته مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. ناگفته نماند به دلیل ماهیت گیربکس، ویسکوزیته یا گرانروی چنین روغنی باید از روغن موتور کمتر باشد.

البته کارکرد روغن جعبه دنده بسته به نوع آن کاملا متفاوت است. به‌دلیل وجود گیربکس‌های دستی و اتومات، امروزه روغن‌های گیربکس در دو نوع مختلف روانه بازار می‌شوند. اگرچه در گیربکس دستی تا حدودی کارایی روغن به روانکاری محدود است، اما وجود این روغن در گیربکس‌های اتومات کاربرد فراتری دارد. یک گیربکس اتومات برای خنکسازی قطعات داخلی و انتقال نیرو از موتور به جعبه دنده نیاز مبرمی به روغن دارد.

انواع روغن گیربکس ماشین

حالا که متوجه شدید روغن دنده چیست و چه کاربردی دارد، شاید بد نباشد که با انواع این روغن در ماشین آشنا شویم. پیشتر به این موضوع اشاره شد که وجود جعبه دنده‌های متفاوت در بازار خودرو، روغن دنده‌های متفاوتی را می‌طلبد. فراموش نکنید استفاده از روغن‌های گیربکس دستی به جای روغن‌های گیربکس اتومات، و بالعکس، کار اشتباهی است. چرا که نباید فراموش کرد این دو روغن هریک وظایف متفاوتی دارند و متناسب با اهداف مدنظر تولید می‌شوند.

در ادامه انواع روغن گیربکس را معرفی می‌کنیم:

• روغن گیربکس دستی (MTF): روغن دنده دستی همانطور که از نامش مشخص است، برای سیستم گیربکس دستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. روغن‌های گیربکس دستی نسبت به اتومات غلیظ‌تر بوده و چسبندگی بیشتری دارند. این محصولات به اصطلاح Manual Transmission Fluid نامیده می‌شوند.
• روغن گیربکس اتومات (ATF): در مقابل، روغن دنده اتومات نیز برای سیستم گیربکس اتوماتیک به کار گرفته می‌شود. به دلیل ماهیت جعبه دنده اتوماتیک، روغن این مدل از گیربکس‌ها باید رقیق باشد. به این محصولات نیز در زبان انگلیسی Automatic Transmission Fluid گفته می‌شود.

انواع روغن ماشین گیربکس

بهترین زمان برای تعویض روغن دنده چیست؟

عمر مفید روغن ماشین گیربکس چیست؟ آیا روغن جعبه دنده نیاز به تعویض دارد؟ این‌ها سوالاتی است که معمولا ذهن بسیاری از رانندگان را به خود مشغول می‌کند. از آنجا که بیشتر تمرکز افراد روی روغن موتور یا روغن ترمز است، از اهمیت روغن گیربکس و تعویض آن غافل می‌شوند. اما جالب است بدانید چنین روغنی به مرور دچار آلودگی شده و خاصیت خود را از دست می‌دهد. با توجه به هزینه سنگین خرابی گیربکس، بهتر است به طور دوره‌ای نسبت به تعویض روغن دنده اقدام کرد.

البته همانطور که ساختار و عملکرد روغن گیربکس ماشین ‌های دنده دستی و اتومات با هم متفاوت است، زمان تعویض روغن‌های هر یک نیز با هم فرق می‌کند. اگر صاحب یک خودرو با گیربکس دستی هستید، بهتر است روغن گیربکس خود را به ازای هر 50 هزار تا 100 هزار کیلومتر تعویض کنید. البته اگر خودروی شما در شرایط نامساعد آب‌وهوایی یا تحت فشار بالا کار می‌کند، این عدد به 30 هزار کیلومتر تنزل پیدا خواهد کرد. در مقابل رانندگان خودرهایی با گیربکس اتومات باید به ازای هر 60 هزار کیلومتر رانندگی نسبت به تعویض روغن جعبه دنده اقدام کنند.

تفاوت روغن گیربکس اتومات با روغن گیربکس دستی

مسلما اولین پاسخی که پس از پرسش سوال تفاوت بین این دو روغن دنده چیست به ذهن می‌رسد، تمایز کاربرد هر یک می‌باشد. در واقع از روغن MTF برای خودرهای دستی و از ATF برای خودرهای اتوماتیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما تفاوت این دو محصول به این مورد ختم نمی‌شود. بد نیست بدانید فرایند سیستم جعبه دنده بسیار پیچیده است و این پیچیدگی با وجود دنده‌های دستی و اتومات به اوج خود می‌رسد. به سبب تفاوت در نوع انتقال نیرو در این دو نوع گیربکس باید از روغن‌هایی با ویسکوزیته پایین برای گیربکس‌های اتومات استفاده کرد. یکی از مهمترین تفاوت‌های این دو مدل روغن گیربکس موجود در بازار همین است.

تفاوت در روغن گیربکس ماشین‌های دستی و اتومات به خوبی نشان می‌دهد، استفاده از روغن‌های دنده دستی برای خودروهای اتومات ممنوع است. به کارگیری روغن‌های جعبه دنده‌های دستی با توجه به ویسکوزیته بالا می‌تواند منجر به وارد شدن صدمه به گیربکس شود و عملکرد سیستم را دچار خدشه کند. با این حال عکس این قضیه صادق نیست. به عبارتی استفاده از روغن‌های اتومات برای خودروهای دستی ایرادی ندارد، هرچند این موضوع به دلیل کاهش کارایی خودرو توصیه نمی‌شود.

ایران آی ال او شما را به یک متخصص تعویض روغنی تبدیل می‌کند

در این مطلب به یک موضوع مهم پرداختیم و متوجه شدیم روغن ماشین گیربکس چیست، چه کاربردی دارد و چه انواعی از آن در بازار موجود است. به این ترتیب اکنون می‌توان به سوال روغن دنده چیست جواب دقیقی داد. اما اگر تا به اینجا همراه ما بودید، احتمالا به مکانیک خودرو و تعویض روغنی علاقه مند هستید. به همین دلیل می‌خواهم شما را به یادگیری تعویض روغنی دعوت کنم.
با یادگیری تعویض روغنی در آکادمی ایران ILO ضمن اخذ مدرک بین المللی تعویض روغنی با انواع سرویس‌های روغن کاری در خودرو نظیر روغن گیربکس ماشین، روغن موتور، روغن ترمز و … آشنا می‌شوید و به راحتی می‌توانید برای راه اندازی کسب و کار یا اشتغال در سازمان‌های کوچک و بزرگ اقدام کنید. توصیه می‌کنم این فرصت استثنایی را از دست نداده و حتما در دوره‌های ما شرکت کنید تا یکی از مهارت‌های جذاب و پولساز روز دنیا را یاد بگیرید.